• مهندسی اکتشاف:

(به انگلیسی: Exploration engineering) در این رشته به بررسی چگونگی بوجود امدن نفت می‌پردازند و همچنین بررسی می‌شود که در کدام لایه‌های زمین‌شناسی امکان ذخیرهٔ نفت وجود دارد و از این طریق به اکتشاف نفت می‌پردازند.بیشتر واحدهای دانشگاهی این رشته در ایران شامل دروس زمین‌شناسی است.اولین‌ مرحله‌ برای‌ بهره‌برداری‌ یا استخراج نفت، کشف‌ حوزه‌های‌ نفتی‌ است‌ که‌ این‌ کار توسط‌ لرزه‌ نگاری‌ انجام‌ می‌گیرد. مهندسین‌ اکتشاف‌، امواج‌صوتی‌ را به‌ اعماق‌ زمین‌ فرستاده‌ و سپس‌ امواج‌ برگشتی‌ را اندازه‌گیری‌ و پردازش‌ می‌کنند تا به‌ وجود یا عدم‌ وجود نفت‌ در درون‌ زمین‌ پی‌ ببرند. این‌ گرایش‌ ارتباط‌ نزدیکی‌ با زمین‌شناسی‌ دارد.اکتشاف نفت به عملی گفته می‌شود که زمین‌شناسان صنعت نفت در زمین به دنبال منابع هیدروکربن می‌باشند تا بتوانند میدان‌های نفتی و گازی را شناسایی و کشف کنند.زمین‌شناسی نفت از علوم مرتبط و وابسته به علم ژئوفیزیک، دیرین‌شناسی (فسیل شناسی) و سنگ‌شناسی و رسوب‌شناسی و... می‌باشد.در این علم جهت پیدا نمودن نفت اجباراً باید حفاری زمین را توسط دستگاه‌های حفاری پیشرفته و مهندسین حفاری آغاز نمود. یک زمین‌شناس باید بتواند هم سطح زمین و هم زیر زمین را مورد مطالعه قرار دهد.

• تاریخچه:

در طول تاریخ روشهای مختلفی برای اکتشاف نفت بکار برده شده است. در آمریکا برای کشف نفت به گورهای سرخ پوستان نقب می‌زدند. در روشی دیگر حفاران برای کشف نفت در بستر رودخانه‌ها به کندوکاو می‌پرداختند. سپس جستجو برای تاقدیس‌ها یکی از راه‌های کشف نفت در طول تاریخ شدامروزه با وجود کامپیوتر رودر اوایل قرن بیستم اکتشاف نفت بر مبنای نقشه‌برداری سطحی تاقدیس‌ها بود. در میانه دهه ۱۹۲۰ میلادی، بکارگیری روشهای ژئوفیزیکی اکتشاف نفت را وارد مرحله تازه‌ای نمود. روشهای لرزه‌ای و گرانشی در یافتن نفت در گنبدهای نمکی سواحل خلیج مکزیکو ایالات متحده بسیار کارآمد بوده است. در سالهای بعد روشهای چاه‌نگاری الکتریکی، صوتی و پرتوزایی مورد استفاده وسیعی قرار گرفتند. سپس استفاده از عکسهای هوایی بخصوص در مناطق فاقد پوشش گیاهی بسیار کارآمد نشان داد.شهای چندبعدی سنجش از دور و ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی سطحی ابزار جدید مهمی می‌باشند.

• دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ مهندسی‌ اکتشاف نفت :

ژئوفیزیک‌، ژئوشیمی‌ آلی‌ (نفت‌)، تخمین‌ و ارزیابی‌ ذخایر نفتی‌، زمین‌شناسی‌ ایران‌ و مناطق‌ همجوار، روش‌های‌ افزایش‌ برداشت‌ از مخازن‌، عملیات‌ زمین‌شناسی‌ ایران‌، مهندسی‌ مخازن‌ نفت‌، میکروپالئونتولوژی‌، اصول‌ حفاری‌، گل‌ حفاری‌ و سیمانکاری‌ چاه‌ها، زمین‌شناسی‌ نفت‌، چاه‌نگاری‌، زمین‌شناسی‌ مهندسی‌، زمین‌ ساخت‌، مکانیک‌ محیط‌های‌ ناپیوسته‌ سنگی‌، زمین‌شناسی‌ مناطق‌ دریایی‌، زمین‌شناسی‌ عمومی‌، سنگ‌شناسی‌ (رسوبی‌ ـ آذرین‌ و دگرگونی‌)، کانی‌شناسی‌، برداشت‌ زمین‌شناسی‌، زمین‌شناسی‌ ساختمانی‌، فتوژئولوژی‌ و سنجش‌ از راه‌ دور، پتروفیزیک‌،مکانیک‌ سیالات‌‌، فسیل‌شناسی‌(دیرینه‌شناسی‌)، رسوب‌شناسی‌، چینه‌شناسی‌، بررسی‌ فنی‌ ـ اقتصادی‌، مبانی‌ مهندسی‌ نفت‌، زمین‌شناسی‌ زیرزمینی‌.

(گروه آموزشی فرا نفت)