خط تراز یا خط کانتوری (به انگلیسی: contour line) تابعی دو متغیرهٔ منحنی شکل است که نتیجهٔ تابع مقداری ثابتاست.[۱] در نقشهنگاری معمولاً خط تراز را برای نقاطی که دارای ارتفاع مساوی از سطح پیشفرض که معمولاً سطح آبهای آزاد است، در نظر میگیرند و به اختصار به آن کانتور میگویند.
نمودار کانتوری (به انگلیسی: Contour plot)به عنوان یک نمایش گرافیکی از روابط بین سه متغیر عددی در دو بعد استفاده میشود. دو متغیر برای محور X و Y و متغیر سوم Z، برای سطوح کانتور میباشد. سطوح کانتور به صورت منحنی رسم میشود و نواحی بین منحنیها که مقادیر درونیابی هستند را میتوان به صورت غیر رنگی یا رنگبندیهای مشخص نمایش داد.
اغلب اوقات خطوط کانتوری دارای نام مشخصی هستند که با واژهٔ "هم" (برابر واژهٔ "iso-" به معنای "برابر") آغاز میشود، مانند خط همباران، همفشار، همفشار و... . این نامها بیشتر در هواشناسی رایج است که ممکناست چندین نقشه با متغیرهای گوناگون با هم دیده شوند.
منحنی میزان یا منحنی تراز، در یک نقشهٔ توپوگرافی منحنی است که همهٔ نقاط همارتفاع زمین را به هم وصل میکند. منحنیهای میزان همدیگر را قطع نمیکند و کوچکترین محیط بسته در این نقشهها، بلندترین نقطه یا پایینترین نقطه میباشد.
خطهای کانتوری همارتفاع یکی از راههای نمایش ارتفاع از سطح دریا یا ارتفاع (فرازا) و ژرفا بر روی نقشه هستند. با استفاده از این خطوط ناهمواریها قابل تشخیص هستند. نقشه توپوگرافی جزو این مجموعهٔ نقشهها است که نمایشدهندهٔ درهها و کوهها و شیب زمیناست و درجهٔ شیب زمین در نقاط مختلف را مشخص مینماید.
فاصلهٔ خطوط کانتور در نقاط متوالی ممکناست متفاوت باشد و به کمک همین فاصلهٔ کانتورها میتوان مکانهایی را که شیب بیشتر یا کمتر دارند را تشخیص داد. زمانی که فاصلههای خطوط کانتوری با یکدیگر کمتر باشند شیب زمین در آن نقطه تندتر است و زمانی که فاصله بیشتر باشد نشاندهندهٔ شیب کمتر زمیناست.
برچسب های مهم