همان‌طور که قول داده بودیم، از این به بعد با سلسله ‌مقالات چگونه بخوانیم قصد داریم روش‌های صحیح مطالعه دروس تخصصی مهندسی نفت برای کسب نتایج متفاوت در کنکور کارشناسی ارشد نفت را به شما آموزش دهیم. شیوه‌ها و متد‌هایی که در این مقالات خواهید دید عصاره تجربیات مکتوب به دست آمده از مصاحبه و مشورت‌های طولانی مدت تیم فرانفت با موفق‌ترین دانشجویان و رتبه برتر‌های کنکورهای کارشناسی ارشد نفت در سال‌های اخیر است و بدون هر گونه غرض‌ورزی و شخصی‌نگری نگاشته شده است. هدف کمک به دانشجویان داوطلب شرکت در کنکور کارشناسی ارشد مهندسی نفت است تا بتوانند در سایه کوشش خود مسیری صحیح برای مطالعه هر درس را به طور موردی و به دور از نسخه‌پیچی‌های کلی در پیش بگیرند.

در این مقاله قصد داریم شگردهای مطالعه درس مخزن ۱ برای کنکور کارشناسی ارشد مهندسی نفت را بررسی کنیم. روش‌هایی که شاید بعضا غیرمعمول به نظر برسند اما باعث موفقیت‌های باورنکردنی دانشجویانی شدند که از سطح علمی متوسطی برخوردار بودند.

به کار بستن متد‌هایی که در این مقاله خواهیم گفت علاوه بر اینکه شما را در جلسه کنکور به تسلط بالایی می‌رساند برای امتحانات دانشگاه هم می‌تواند بسیار مفید فایده باشد. پس بافرانفت همراه باشید

همانطور که می‌دانید مخزن ۱ از درس‌های اصلی گرایش مخزن است که البته برای گرایش‌های حفاری و بهره‌برداری هم سوال از آن در کنکور مطرح می‌شود. این درس همواره در کنکور کارشناسی ارشد نفت عاملی تعیین کننده بوده و هست و خواهد بود؛ از این رو چنانچه مفاهیم آن به دقت درک شده و سوالات و تست‌های معتنابهی از آن حل شوند می‌تواند درسی به شدت تراز‌آور در کنکور بوده، برگ برنده دانشجو به حساب آید.

اولین نکته مهمی که درباره مخزن ۱ باید بدانید این است که بخش اعظم این درس بررسی جریان سیال در محیط‌های متخلخل است که بسط رابطه دارسی می‌باشند. با توجه به انواع هندسه مخزن و نوع سیال و چگونگی جریان، در کل ۲۷ case مختلف برای رابطه دارسی در مخزن متصور است. برخی از این caseها با واقعیت فیزیکی هم‌خوانی دارند و برخی هم ندارند. لذا لازم است این حالت‌های مختلف روابط جریانی دارسی به خوبی فراگرفته شود و از هم تفکیک شوند.

منابع مناسبی که برای درس مهندسی مخزن ۱ پیشنهاد می‌شود جزوات دکتر هلالی زاده (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت اهواز) است. ورژن‌های مختلفی از جزوه مخزن ۱ دکتر هلالی زاده موجود می‌باشد که در سال‌های مختلف نوشته شده‌اند. بهترین روش برای دانشجویانی که شاگرد ایشان نبوده‌اند این است که این جزوات را تهیه کرده و از تلفیق آنها برای خود یک جزوه اختصاصی و تمام عیار تهیه کنند. جزوات مخزن ۱ دکتر هلالی زاده نسخه سال ۸۸ و ۸۹ از جمله نسخه‌های موجود هستند.

یکی از بهترین نسخه‌های موجود از جزوه دکتر هلالی‌زاده توسط مهندس احسان شیخی نوشته شده است. لذا بهتر است در روند نگارش جزوه شخصی‌تان جزوه مخزن ۱ نوشته شده توسط مهندس احسان شیخی را مبنا قرار داده و ورژن‌های دیگر جزوه را با آن مقایسه کرده و مطالب از قلم افتاده را به آن اضافه کنید.

تأکید ما بر این است که حتما جزوه کاملی با دست‌خط خودتان بنویسید.

این کار دو حسن بزرگ دارد؛ اولا اینکه به درک و یادآوری مطالب کمک ویژه‌ای می‌کند و ثانیا در نهایت یک جزوه کامل و بی‌نقص تولید می‌شود که شما را از مراجعه به چندین منبع پراکنده خلاص می‌کند و به این ترتیب تمرکز و یکپارچگی مطالب آموخته شده در ذهن شما بیشتر می‌شود.

لذا برای تولید یک جزوه خوب وقت بگذارید و از این وقت گذاشتن نگران نباشید چرا که این کار بعدا در هفته‌های نزدیک به کنکور و در زمان مرور کلی مطالب باعث صرف‌جویی بسیار زیادی در وقت شده و شما را از بسیاری از رقبا پیش می‌اندازد.

بعد از اینکه جزوه شخصی خودتان را از درس‌گفتارهای دکتر هلالی‌زاده نوشتید، بد نیست به برخی منابع دیگر هم مراجعه کنید و خرده مطالب دیگری هم که احیانا باقی‌مانده است به آنها اضافه کنید.کتاب هندبوک مهندسی مخزن طارق احمد برای مواردی که ابهام دارید یا متوجه نمی‌شوید بسیار کمک می‌کند. ضمنا ترجمه این کتاب به قلم مهندس صادق قاسمی توسط انتشارات شرکت ملی نفت ایران به چاه رسیده است که ترجمه نسبتا مناسبی است.

البته تأکید می‌کنیم که خواندن تمام و کمال این کتاب به عنوان منبع کنکور کارشناسی ارشد نفت لازم نیست هر چند به عنوان تکست دانشگاهی پیشنهاد می‌شود تمام فصل‌های مربوط به مهندسی مخزن ۱ (فصل ۶ و ۷ و۸) از این کتاب خوانده شود.

قبلا هم در مقاله روش‌های مطالعه دانشجویان ممتاز اشاره کردیم که کار کردن با چند کتاب رفرنس برای یک درس چه فوایدی دارد. این روش برای کنکور کارشناسی ارشد هم جواب می‌دهد مشروط بر اینکه حواسمان باشد از رفرنس‌های تکمیلی فقط جهت رفع ابهام به صورت مراجعه موردی به آنها استفاده کنیم و لازم نیست جزئیات رفرنس‌ها را تمام و کمال برای کنکور یاد بگیریم.

مخزن ۱ درسی فرمول محور است. به این معنا که باید caseهای مختلف قانون دارسی را برای انواع هندسه مخزن، نوع سیال و سیستم جریانی بسط دهیم. لذا برای یادگیری آنها ابتدا باید یکبار روند اثبات هر فرمول را به طور کامل یاد بگیرید و سپس با تمرین و تکرار، فرمول‌ها را ملکه ذهن کنید.

پس اول فرمول‌ها را یاد بگیرید و منشأ و چرایی آنها را درک کنید اما در این سطح نمانید!

شما باید هر آنچه فهمیده‌اید را حفظ کنید.

بعضی افراد به اشتباه به دانشجویان توصیه می‌کنند همین که فرمولی را بفهمی کافی‌ست و سعی نکن حفظ کنی! این توصیه‌ شاید در دوران تحصیل دانشگاهی نصیحتی ارزشمند باشد اما در کنکور که آزمونی به شدت مبتنی بر محفوظات است توصیه‌ای به شدت کشنده است! شما باید اول بفهمید و بعد آنها را حفظ کنید.

برای حفظ کردن فرمول‌ها، دسته‌بندی و خلاصه‌ کردن آنها روی کاغذ A4 کمک زیادی به یادآوری می‌کند. ثابت شده است برای به خاطر سپردن فرمول‌های بی‌معنی لازم است حداقل ۱۲ بار از حفظ آنها را بنویسم. ممکن است بعد از ۶-۵ بار نوشتن از روی فرمول‌ها حس کنیم آنها را به خوبی یاد گرفته‌ایم اما این موضوع به دلیل عملکرد حافظه کوتاه مدت مغز است. پس به نوشتن ادامه دهید.

۱۲ مرتبه نوشتن صحیح از روی یک فرمول بی‌معنی به ما کمک می‌کند تا مدت نسبتا زیادی فرمول را در ذهن نگه داریم.

البته تکرار فرمول‌های فراگرفته شده در قالب مثال و تست به یادگیری عمیق‌تر آنها کمک کرده یادآوری موفقیت آمیز آنها را آسان‌تر می‌کند.

در گام پایانی یک نسخه از جزوه مهندسی مخزن ۱ دکتر مسیحی (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف) هم دم دستتان باشد تا در روزهای پایانی نزدیک به کنکور مرورش کنید. اگر تا اینجا را با ما آمده باشید ۹۰ درصد مطالب این جزوه را بلدید فقط یک سری از شکل‌ها و نمودارها و برخی مطالب جزئی ممکن است توجهتان را جلب کند. حق هم دارید چون برخی مطالب این جزوه تا حدی منحصر بفردند و البته به شدت تست خیز. پس این ده درصد مطالب جدید باقی‌مانده را با دقت به خاطر بسپارید.

این توصیه‌ها را به مرحله عمل رسانده و به دقت انجام دهید. به توانایی‌های خودتان ایمان داشته باشید و خود را درگیر شایعات بی‌اساس و ترس از رقیبانتان نکنید. موفقیت میانبر ندارد، پیوسته به حرکت ادامه دهید. با عزم راسخ بی‌شک موفق می‌شوید.

 منبع:گروه علمی وآموزشی فرانفت